Tránh sai lầm khi dùng idioms: 10 lỗi phổ biến và cách khắc phục hiệu quả
Idioms (thành ngữ) là “gia vị” giúp câu nói tiếng Anh thêm tự nhiên, sinh động và giàu cảm xúc. Tuy nhiên, không ít người học lại mắc phải những lỗi cơ bản khiến câu nói trở nên sai lệch hoặc gây hiểu nhầm. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách tránh sai lầm khi dùng idioms để giao tiếp tự tin và chuẩn như người bản ngữ.
1. Idioms là gì và tại sao lại dễ gây nhầm lẫn?
Idioms là những cụm từ cố định có nghĩa bóng, không thể hiểu từng từ riêng lẻ. Ví dụ: “Break the ice” không có nghĩa là “phá vỡ tảng băng” mà là “phá tan không khí ngại ngùng”.
Người học tiếng Anh thường nhầm lẫn khi dùng idioms vì:
-
Dịch theo nghĩa đen của từng từ.
-
Không nắm rõ ngữ cảnh sử dụng.
-
Học thuộc lòng mà không hiểu ý nghĩa thật.
-
Ảnh hưởng từ cách dịch tiếng Việt sang tiếng Anh.
2. 10 sai lầm phổ biến khi dùng idioms trong tiếng Anh
2.1. Dịch idioms theo nghĩa đen
Sai: He kicked the bucket yesterday → “Anh ấy đá cái xô hôm qua.”
Đúng: He kicked the bucket yesterday → “Anh ấy đã qua đời.”
✅ Cách khắc phục: Học nghĩa bóng của idiom qua ví dụ thực tế, không nên dịch từng chữ.
2.2. Sử dụng sai ngữ cảnh
Sai: I’m over the moon (nói trong tang lễ).
Đúng: Dùng idiom này khi muốn diễn tả niềm vui lớn, không phải trong tình huống buồn.
✅ Cách khắc phục: Luôn xem ví dụ thật để hiểu ngữ cảnh trước khi áp dụng.
2.3. Dùng sai cấu trúc ngữ pháp trong idioms
Sai: He break the ice easily.
Đúng: He breaks the ice easily.
✅ Cách khắc phục: Dù idiom cố định về từ vựng, vẫn cần chia động từ đúng ngữ pháp.
2.4. Lạm dụng idioms quá nhiều trong câu nói
Sử dụng quá nhiều idioms khiến người nghe khó hiểu và làm mất tự nhiên.
✅ Cách khắc phục: Chỉ nên dùng 1–2 idioms trong một đoạn hội thoại ngắn.
2.5. Nhầm lẫn giữa idioms và collocations
Ví dụ: Make a decision là collocation (cụm từ cố định), không phải idiom.
✅ Cách khắc phục: Ghi nhớ rằng idioms luôn mang nghĩa bóng.
2.6. Dùng idioms hiếm gặp hoặc lỗi thời
Một số idioms cổ như “knock someone for six” không còn phổ biến.
✅ Cách khắc phục: Học các idioms thường dùng hiện nay như “hit the books,” “feel blue,” “piece of cake.”
2.7. Phát âm sai idioms
Ví dụ: Bite the bullet bị đọc sai thành “bit the bullet.”
✅ Cách khắc phục: Luyện nghe phát âm qua phim, podcast, và ứng dụng như BBC Learning English.
2.8. Viết sai chính tả trong idioms
Sai: Peace of cake ✅ Đúng: Piece of cake
✅ Cách khắc phục: Ôn lại idioms qua flashcard hoặc ứng dụng từ vựng.
2.9. Hiểu sai nghĩa ẩn dụ
Ví dụ: Break a leg! không có nghĩa “gãy chân” mà là “chúc may mắn.”
✅ Cách khắc phục: Luôn học idioms kèm ví dụ hội thoại thực tế.
2.10. Không hiểu sắc thái cảm xúc của idioms
Một số idioms mang sắc thái tiêu cực (feel blue) hoặc tích cực (on cloud nine).
✅ Cách khắc phục: Ghi chú rõ cảm xúc đi kèm mỗi idiom khi học.
3. Mẹo ghi nhớ và sử dụng idioms đúng cách
-
Học theo chủ đề cảm xúc, công việc, thời tiết, cuộc sống,…
-
Tạo sổ tay idioms cá nhân: Viết nghĩa, ví dụ và cảm xúc đi kèm.
-
Xem phim hoặc nghe podcast: Nghe người bản ngữ sử dụng tự nhiên.
-
Luyện nói hàng ngày: Dùng idioms trong câu chuyện nhỏ mỗi ngày.
Ví dụ:
“After finishing my project, I was over the moon.”
4. Bài tập nhỏ giúp bạn luyện idioms chuẩn xác hơn
Chọn idiom đúng để hoàn thành câu:
-
Don’t ______ about it; it’s already done!
-
a. break the ice
-
b. cry over spilt milk ✅
-
-
He was ______ when he heard the news.
-
a. on cloud nine ✅
-
b. under the weather
-
-
She always ______ when she’s angry.
-
a. bites someone’s head off ✅
-
b. keeps her chin up
-
5. Câu hỏi thường gặp về việc tránh sai lầm khi dùng idioms
1. Có nên dùng idioms trong bài thi IELTS không?
→ Có, nhưng phải dùng đúng ngữ cảnh và phù hợp giọng điệu.
2. Làm sao để biết idioms nào phổ biến?
→ Tra cứu trong các nguồn uy tín như Oxford hoặc BBC Learning English.
3. Có nên dịch idioms sang tiếng Việt không?
→ Không nên, hãy hiểu theo nghĩa bóng trong văn hóa tiếng Anh.
4. Idioms có xuất hiện trong tiếng Anh thương mại không?
→ Có, nhưng ở mức hạn chế và chủ yếu trong văn phong thân mật.
5. Mất bao lâu để dùng idioms thành thạo?
→ Khoảng 3–6 tháng nếu luyện tập thường xuyên qua hội thoại.
6. Có nên học idioms theo phim không?
→ Rất nên! Phim là nguồn idioms tự nhiên và dễ ghi nhớ nhất.
